Чепуштанова Татьяна Александровна
Ph.D. докторы, Техникалық ғылымдар кандидаты
Қауымдастырылған профессор
Кафедра меңгерушісі
Ө.А. Байқоңыров атындағы Тау-кен-металлургия институты
Металлургиялық процестер, жылутехникасы және арнайы материалдар технологиясы кафедрасы
Email: t.chepushtanova@satbayev.111
Кәсіби өмірбаяны
МПЖжАМТ кафедрасының меңгерушісі .
Кәсіби өмірбаяны
"Металлургиялық процестер, жылу техникасы және арнайы материалдар технологиясы" кафедрасының меңгерушісі
Чепуштанова Татьяна Александровна 2016 жылдан бастап "Металлургиялық процестер, жылу техникасы және арнайы материалдар технологиясы" кафедрасының меңгерушісі, инженер-металлург, қауымдастырылған профессор, техника ғылымдарының кандидаты және PhD доктор.
"ЖОО үздік оқытушысы" атағының иегері (2022 ж ).Қауымдастырылған профессор (2015 ж). Техника ғылымдарының кандидаты (2010 ж.); диссертациялық жұмыстың тақырыбы "Пириттен пирротиндер алудың физика-химиялық қасиеттері мен технологиялық негіздері".
Қазақстан Республикасындағы металлургия бойынша PhD бірінші докторы. Колорадо – Colorado School of Mines (АҚШ, Голден) тау мектебінің философия докторы (Ph.D) металлургия саласында, 2007-2010 жж. оқу жылдары Жоғары академиялық дәреже беру туралы Диплом - философия докторы Ph.D металлургия саласында ҚР БҒМ 2010 жылы берілді.
ҚР БҒМ талантты және жас ғалымдарына арналған үш мәрте мемлекеттік стипендия лауреаты.
ASIIN аккредиттеу агенттігінің білім беру бағдарламаларының сарапшысы – аудиторы (Германия).
Ағылшын тілі деңгейі – Advanced.
Білімі
Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті (ҚазҰТУ), металлургия және полиграфия институты, "металлургиялық процестер және арнайы материалдар технологиясы" кафедрасы. Алматы қ., Сатпаев 22. Мамандығы: металлургиядағы физика-химиялық зерттеулер. Біліктілігі - инженер-металлург.
2. Аспирантура Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті (ҚазҰТУ). Алматы қ., Сатпаев 22. 2005-2007 ж. ж. техника ғылымдарының кандидаты (2010 ж.), 05.16.02-түсті және қара металдар металлургиясы № 0004530.
3. Докторантура PhD Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті Докторантура PhD Колорадо тау мектебі, АҚШ. Алматы қ., Сәтпаев 22 ж. Голден, 1500 Illinois St. CO 80401. 6D070900 Металлургия мамандығы бойынша PhD докторы № 0000163 Колорадо тау-кен мектебінің металлургия бойынша PhD дәрежесін беру туралы диплом.
Ғылыми қызығушылық саласы: тотыққан қорғасын-мырыш кендері мен өнеркәсіптік өнімдерді қайта өңдеу; құрамында алтын-мышьяк бар шикізатты қайта өңдеу, мышьяк қалдықтарын кәдеге жарату; пириттік материалдар мен күйіндіні қайта өңдеу; темір оксидтерінің наноұнтақтарын алу; мысты сұйық экстракциялау, мыс экстракциясындағы крад түзілу проблемасы.
Ғылыми жобалар
Ғылыми қызметтің негізгі нәтижелері:
2022 – 2024 жж. – ГФ - AP14871587 "Мысты сұйық экстракциялау кезінде крад түзілуін төмендетудің кешенді технологиясын әзірлеу" жобасының жетекшісі.
2020 – 2022 жж. – AP08052829 жобасы тотыққан, байытылуы қиын мырышты, құрамында қорғасын бар кендерді және сульфидті күйдірумен байытудың өнеркәсіптік өнімдерін кешенді өңдеудің гибридті технологиясын әзірлеу, содан кейін күйіндіні байыту, жас ғалымдар байқауы жобасының жетекшісі.
2022-2024 жж. - Металлургия мамандығы бойынша постдокторанттың ғылыми жетекшісі (Байгенженов Ө.С), "Жас ғалымдарды гранттық қаржыландыруға арналған конкурс" аясында жобаның тақырыбы: AP13268858 "асбест өндірісінің қалдықтарынан жоғары тазалықтағы микродисперсті кремний оксиді мен металлургиялық кремний алу технологиясын зерттеу".
2022-2024 жж. - Металлургия мамандығы бойынша постдокторанттың ғылыми жетекшісі (Е. С. Меркибаев), "Жас ғалымдарды гранттық қаржыландыруға арналған Конкурс" аясында жобаның тақырыбы: AP13268858 "асбест өндірісінің қалдықтарынан жоғары тазалықтағы микродисперсті кремний оксиді мен металлургиялық кремний алу технологиясын зерттеу".
2018-2020 жж. - алтын-мышьяк-көмір концентраттарын қайта өңдеу технологиясын негіздеу және дамыту, РИПР - гранттық қаржыландыру, ғылым, бас ғылыми қызметкер
2018-2020 ж.ж. - «Пирит концентраттарын ылғалды магниттік бөлу қалдықтарынан алу және оларды кешенді өңдеу» бағдарламасы. № 2018 / BR05235618, бас ғылыми қызметкер
2018 г. – Келісім шарт жұмысы. Тақырыбы: Ылғал магниттік сепарацияның ағымдағы қалдықтарын зерттеу (АҚ «ССГПО»), бас ғылыми қызметкер
2015-2017 жж «Металл және тотықтырылған темірдің ұнтағын алу технологиясын жасау» жобасы № 757 MON.GF.15. RIPR 26. - гранттық қаржыландыру, бас ғылыми қызметкер
2015-2017 жж «Түсті металл ерітінділерін байыту және тазарту (тазарту)» жобасы. № 757 MON.GF.15. RIPR.21. - гранттық қаржыландыру, ғылым, бас ғылыми қызметкер
2012-2014 жж «Мышьяк бар қалдықтарды кәдеге жарату технологиясы» жобасы. GF № 751.MON.GF.12.19. , бас ғылыми қызметкер
2009-2011 жж № 723 UGM.09 «Көмірсутек шикізаты мен тау-кен металлургия салалары мен қызмет көрсету салалары бойынша технологиялар» ҒТП жобасы бойынша. , аға ғылыми қызметкер
2004-2007 жж Халықаралық ғылыми-техникалық орталықтың жобасы - ISTC (ISTC K 464.2) - «Уытты улы мышьяк қосылыстарын алу үшін кенді және техногендік мышьяк бар өнімдерді өңдеу». Құрамында мышьяк бар шикізатты өңдеу, мышьяк қалдықтарын кәдеге жарату; пирит материалдарын, шлактарды өңдеу; темір оксидтерінің наноқұнақтарын алу; сұйық мыс шығару, мыс алу кезінде бұршақ пайда болу проблемасы, кіші ғылыми қызметкер
Академиялық қызмет.
Оқылатын пәндер, авторлық курстар:
1. Ғылыми зерттеу әдістері-6D07 докторантура.
2. Металлургиялық жылу техникасы - (о/б), 6В070900.
3. Металлургиялық пештер - (о/б), 6В070900.
4. Экстрактивті металлургияның арнайы тараулары (ағылшын тілінде), 6М070900.
5. Металлургиялық инженерия (ағылшын тілінде), 5B070900.
"7М07229 - Экстрактивті металлургия" МИСИС ҰТЗУ - мен бірлесіп қос дипломды білім беру магистратура бағдарламасы әзірленді.
Металлургия бойынша көптеген оқу жоспарлары мен білім беру бағдарламаларын, оның ішінде "ҰАК Қазатомпром" және "АҚ Өскемен титан-магний комбинаты" үшін корпоративтік бағдарламаларды әзірлеуші.
Цифрлық технологиялар әдістемесі – металлургиялық жылу техникасы, металлургиялық процестердің жылу энергетикасы және металлургиялық пештер пәндері үшін металлургиялық пештердің 3D атластары әзірленді және енгізілді.
Алғаш рет "Металлургия" мамандығы бойынша ҚазҰТЗУ-да Металлургия, экстрактивті металлургия және металлургиялық процестердің жылу энергетикасы негіздері бойынша ағылшын тілінде оқу-әдістемелік кешендер әзірленіп, оқу процесіне енгізілді.
Т. А. Чепуштанованың жетекшілігімен 8 магистрлік диссертация, металлургия мамандығы бойынша 40-тан астам бакалавр дипломдық жұмысы қорғалды. 3 PhD докторлық диссертация қорғауға дайындалды.
"Minerals and Materials characterization and Engineering" журналының рецензенті. Thomson Reuter database.
" Горный журнал " журналының редакциялық алқасының мүшесі.
6D070900 - "Металлургия" және 6D071000 - Материалтану мамандықтары бойынша диссертациялық кеңестің мүшесі".
"Metallurgy"мамандығы бойынша диссертациялық кеңесінің мүшесі ( Murdoch University, Перт қ., Австралия).
Халықаралық біліктілікті арттыру курстары:
- Вустер политехникалық институтында ғылыми тағылымдама, (АҚШ 2018, 2022 ж.);
- L ' Aquila университетіндегі ғылыми тағылымдама, (Италия, 2022 ж);
- Mountains Universität Leoben университетіндегі ғылыми тағылымдама, (Австрия 2023);
- International Engineering educator "Инженерлік педагогика" инженерлік жоғары оқу орындарының халықаралық еуропалық оқытушыларын даярлау бағдарламасы бойынша біліктілікті арттыру курстары. Тіркелімі: Ing .Paed.IGIP, 20 ECTS. Австрия. 2016. Еуропалық инженерлік жоғары оқу орындарында оқыту құқығы. Халықаралық инженерлік педагогия қоғамы, Австрия. 14.04.2015-28.06.2015. Емтихан және бекіту 11.03.2016. KAZ-049.
АҚШ металлургия қоғамының мүшесі-TMS.
Мемлекеттік наградалар, грамоталар және т. б.: "ЖОО - ның үздік оқытушысы" атағының иегері (2022 ж); Металлургия өнеркәсібінің қызметкерлері мінсіз жұмысы және еңбек сіңірген жылдары үшін III дәрежелі "Еңбек даңқы" белгісі- (2022 ж); Тәуелсіз Қазақстанның рухани және әлеуметтік дамуы мен білім беруіне қосқан үлесі үшін ҚР БҒМ грамотасы (министр Е. Сағадиев, 2018 жыл); Жоғары білікті кадрларды даярлағаны үшін грамота, (Satbayev University 2017 жыл) ;Көп жылғы адал еңбегі, кәсіби қызметіндегі жетістіктері, Қазақстан Республикасының атом саласы үшін кадрлар даярлауға қосқан үлкен жеке үлесі үшін "Қазақстан ядролық қоғамы қауымдастығының" Құрмет грамотасы ( Астана 2019 ж).
Жарияланымдар
Жарияланымдары
Индекс Хирша - 4. Автордың 128 ғылыми жарияланым, оның 20-дан астамы SCOPUS және WOS базаларында, 5 монография-біреуі ағылшын тілінде, 5 инновациялық патент, 2 оқу құралы бар. Соңғы 3 жылда 36 ғылыми еңбегі жарияланған.
Ең маңызды ғылыми еңбектері:
1. Processing of the zinc-lead-bearing flotation middlings by sulfidizing roasting with pyrrhotites production by predicted properties. Chepushtanova, T.A., Merkibayev, Y.S., Mishra, B., Kuldeyev, Y.I. Non-ferrous Metals, 2022, 2022(2), pp. 15–24. Q 2, procentile 53.
2. NIOBIUM(V) RECOVERY FROM LEACHING SOLUTION OF TITANIUM WASTES: KINETIC STUDIES. Khabiyev, A., Baigenzhenov, O., Korganbayeva, Z., Chepushtanova, T., Orynbayev, B. Metalurgija, 2022, 61(3-4), pp. 793–796. procentile 37.
3. DISTRIBUTION OF NIOBIUM AND VANADIUM IN TITANIUM TETRACHLORIDE PRODUCTION MIDDLINGS. Sarsembekov, T.K., Chepushtanova, T.A. Tsvetnye Metally, 2022, 2022(8), pp. 55–60. procentile 33.
4. Chepushtanova, T. A.; Yessirkegenov, M. I.; Mamyrbayeva, K. K.; Merkibayev, Y. S.; Nikolosky, A. Testing of the optimum extragent for solvent-extraction of Almaly deposit copper. KOMPLEKSNOE ISPOLZOVANIE MINERALNOGO SYRA. 2023 (1), pp.43-49. Q3.
5. Chepushtanova, T. A.; Motovilov, I. Yu; Merkibayev, Y. S.; Polyakov, K., V; Gostu, S. Flotation studies of the middling product of lead-zinc ores with preliminary sulfidizing roasting of oxidized lead and zinc compounds. KOMPLEKSNOE ISPOLZOVANIE MINERALNOGO SYRA. Oct-dec 2022. (4), pp.77-83, Q 3.
6. Uranium (Vi) recovery from black shale leaching solutions using ion exchange: Kinetics and equilibrium studies. Baigenzhenov, O., Khabiyev, A., Mishra, B., Akbarov, M., Chepushtanova, T. Minerals, 2020, 10(8), pp. 1–15, 689. Q2.
7. Processing of metallurgical wastes with obtaining iron oxides nanopowders. Motovilov, I.Y., Luganov, V.A., Chepushtanova, T.A., Guseynova, G.D., Itkulova, S.S. WASTES - Solutions, Treatments and Opportunities II - Selected papers from the 4th edition of the International Conference Wastes: Solutions, Treatments and Opportunities, 2017, 2018, pp. 191–196.
8. Sulphidation roasting as means to recover zinc from oxidised ores. Merkibaev, Y., Panayotova, M., Luganov, V., Panayotov, V., Chepushtanova, T. Comptes Rendus de L'Academie Bulgare des Sciences, 2018, 71(8), pp. 1116–1123. procentile 32
9. Oxide powders production from iron chloride. Motovilov, Y., Luganov, V.A., Mishra, B., Chepushtanova, T.A. CIS Iron and Steel Review, 2018, 15, pp. 28–32, Q1. procentile 73.
10. Synthesis of sodium polysulphide for copper ore processing. Osserov, T.B., Ketegenov, T.A., Guseynova, G.D., Chepushtanova, T.A. Non-ferrous Metals, 2017, 43(2), pp. 3–8. procentile 35.
11. Combined technology of oxidized nickel ore processing. Luganov, V.A., Motovilov, I.U., Chepushtanova, T.A., Guseynova, G.D. IMPC 2016 - 28th International Mineral Processing Congress, 2016, 2016-September.
12. Investigation of the magnetic and flotation properties of synthesized hexagonal pyrrhotites. Chepushtanova, T.A., Luganov, V.A., Ermolayev, V.N., Mishra, B., Gyseinova, G.D.
13. Mechanism of nonoxidizing and oxidative pyrrhotite leaching. Chepushtanova, T.A., Mamyrbaeva, K.K., Luganov, V.A., Mishra, B. Minerals and Metallurgical Processing, 2012, 29(3), pp. 159–164.
14. Sulfidization roasting of low grade lead-zinc oxide ore with pyrite. Luganov, V.A., Chepushtanova, T.A., Baiysbekov, S. Proceedings - European Metallurgical Conference, EMC 2011, 2011, 2, pp. 441–454.
15. Nonstoichiometric pyrrhotites heat capacity. Chepushtanova, T.A., Luganov, V.A., Mishra, B. The Minerals, Metals and Materials Society - 3rd International Conference on Processing Materials for Properties 2008, PMP III, 2009, 2, pp. 644–649.
16. Sulfidizing-pyrrhotizing roast of middling, mixed, polymetallic ores. Chepushtanova, T.A. Materials Science and Technology Conference and Exhibition 2009, MS and T'09, 2009, 4, pp. 2726–2733.
Ең маңызды әдістемелік жарияланымдары:
Электронное учебное пособие (E-tutorial). E-tutorial Chepushtanova T.A. Fundamentals of metallurgical heat engineering. На английском языке, Almaty, Satbayev University, 2022, P.70;
Учебного пособие. Чепуштанова Т.А. «Химия растворов и поверхностных явлений». – Алматы: КазНТУ, 2013. – 203 с. ISBN 978-601-228-531-4.
Монография. Чепуштанова Т.А., Меркибаев Е.С. Переработка окисленных, труднообогатимых цинк-свинецсодержащих руд и промпродуктов обогащения. ISBN 978-601-269-133-7. Алматы: C. 94, 2022.
Монография. Луганов В.А., Чепуштанова Т.А., Гусейнова Г.Д., Меркибаев Е.С. Переработка золото-мышьяково-угольных концентратов. ISBN 978-601-323-092-4. C. 150, ISBN 978-601-323-214-0. 2017 г. Алматы: 100 С., 2020.
Монография. Луганов В.А., Чепуштанова Т.А., Мотовилов И.Ю., Гусейнова Г.Д. «Получение порошков металлического и окисленного железа нанодисперсных размеров». ISBN 978-601-323-092-4. Алматы: C. 150, 2017 г.
Монография. Чепуштанова Т.А. Технологические основы получения пирротинов из пирита и их свойства. Lambert Academic Publishing GmbH & Co. KG, German, 2014, P., 160. https://www.amazon.com/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8B-%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%BF%D0%B8%D1%80%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2-%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0/dp/3659557951
Monograph. Chepushtanova T.A. «Synthetic pyrrhotites structural and technological properties studying». Lambert Academic Publishing GmbH & Co. KG, German, P. 133, 2011.
Патенттер:
1. Пайдалы модель патенті, өтініш № 2022/0331.1 от 30.05.2022 г. Т.А. Чепуштанова, Е.С. Меркибаев, В.А. Луганов. Тотыққан қорғасын-мырыш кенін өңдеу тәсілі (сараптаманың оң шешімі – 15.06.2022 ).
2. Өнертабысқа инновациялық патент № 35894. Арсенопирит-құрамында көміртегі бар концентраттардан мышьяк пен көміртекті кетіру әдісі. Луганов В.А., Чепуштанова Т.А., Гусейнова Г.Д., Меркибаев Е.С. 2021/0227.1, берілген күні 14.10.2022.
3. Пайдалы модель патенті № 4572. Темір оксиді ұнтақтарын алу арқылы кедей тотыққан никель кендерін кешенді өңдеу әдісі. 2019/0921.2. Луганов В.А., Мотовилов И. Ю., Чепуштанова Т.А., Гусейнова Г.Д.
4. Өнертабысқа инновациялық патент № 20508, 15.12.2008, бюл. №12. Құрамында пирит бар шикізатты магнетизациялау әдісі / Луганов /В.А., Чепуштанова Т.А.
Монетизацияланған ғылыми еңбектер: Amazon.com
Монография Чепуштанова Т.А. Пириттен пирротиндер алудың технологиялық негіздері және олардың қасиеттері. Lambert Academic Publishing GmbH & Co. KG, German, 2014, P., 160.
Докторанттардың әлеуетті зерттеу жұмыстары
1. Физико-химиялық зерттеулер және титан қорытпаларын вакуумдық доғалық термиялық балқыту әдісімен өндіру.2. Хлориді ерітінділерінен нанодисперсті прекурсорлар мен ферриттер алу технологияларының сипаттамасы және дамуы.