Технологиялық машиналар және жабдықтар кафедрасы

Кафедраның құрылу тарихы 1937 жылы Қазақ тау-кен металлургия институтында арнайы пәндерді оқу қажеттілігіне байланысты "Кендік көлік" кафедрасы ұйымдастырылған кезден басталады. Кафедраның бірінші меңгерушісі болып Екатеринослав (Днепропетровск) тау-кен институтының түлегі, профессор Кулибаба Андрей Николаевич тағайындалды. Әр түрлі кезеңдерде кафедра "Кензауыттық көлік", "Тау-кен механикасы және кензауыттық көлік", "Өнеркәсіптік көлік"," Тау-кен өндірісін электрлендіру және автоматтандыру", "Көлік және тау-кен машиналары " деп аталды. Әр жылдары кафедраны т.ғ.к., доцент Карташев Александр Николаевич, т. ғ. к., доцент Спицын Александр Дмитриевич, т.ғ.д., профессор Джиенкулов Серғазы Ахметұлы, т. ғ. д., профессор Филимонов Алексей Тимофеевич, т. ғ. д., профессор Крупник Леонид Андреевич, т. ғ. д., профессор Тәукелев Ренат Нурекелевич, т. ғ. д., профессор Столповских Иван Никитович, т.ғ.к., доцент Ысқақов Болат Ысқақұлы.

1959 жылы Қазақстан мен Орта Азияда алғаш рет В. И. Ленин атындағы ҚазПТИ металлургия факультетінде "Металлургия зауыттарының механикалық жабдықтары" мамандығына студенттерді қабылдау ұйымдастырылды. 1962 жылы "Металлургиялық зауыттардың механикалық жабдықтары" кафедрасы ұйымдастырылып, 1989 жылы "Металлургиялық машиналар мен жабдықтар" кафедрасы болып өзгертілді. Кафедраның бірінші меңгерушісі КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, т.ғ.к., доцент Куницин Николай Михайлович болды. Әр уақытта кафедраны т.ғ.к., профессор Нысанбай Ғабдулла Нысанбайұлы, т. ғ. к., доцент Досумов Көбеген Байдаулетұлы, т.ғ.д., профессор Дауылбеков Нариман Қалыбекұлы, т.ғ.к., доцент Бейсенов Бауыржан Саккоұлы, т.ғ.д., профессор Машеков Серік Әкімұлы басқарды.

1986 жылы Мұнай және газ кәсіпшілігінің машиналары мен жабдықтары кафедрасы ұйымдастырылды". Кафедра мұнай-газ өнеркәсібі үшін инженер-механиктерді дайындады. Кафедраның бірінші меңгерушісі т.ғ. к., доцент Самсонов Олег Николаевич болды. Әр жылдары кафедраны т. ғ. к., доцент Гирфанов Альберт Ахмедович, т.ғ.к. Соловьев Анатолий Ильич, т.ғ.д. басқарды.., профессор Қуатбеков Махамбет Қуатбекұлы, т.ғ.д., проф. Дусалиев Қайырғали Мұқашұлы, т.ғ.к., доцент Мырзахметов Бейбіт Әбікенұлы.

"Тау-кен машиналары мен жабдықтары", "Металлургиялық машиналар мен жабдықтар", "Мұнай-газ кәсіпшіліктерінің машиналары мен жабдықтары" кафедраларының бірігуі нәтижесінде 2016 жылы "Технологиялық машиналар және жабдықтар" кафедрасы құрылды. Біріктірілген кафедраның алғашқы меңгерушісі – т.ғ.к., профессор Елемесов Қасым Коптлеуұлы болды (2016-2021). 2021-2023 жылдары кафедраны т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Бортебаев Сайын Абильханович басқарды, қазіргі кезде кафедра меңгерушісі – т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Калиев Бакытжан Зауытбекович. 

«Технологиялық машиналар мен жабдықтар» кафедрасы бакалаврдың келесі білім беру бағдарламалары бойынша мамандар дайындайды:

• 6В07107 – «Эксплуатациялық-сервистік инженерия» тау-кен, металлургия және мұнайгаз салалары үшін (ASIIN);

• 6В07115 – Технологиялық машиналар мен жабдықтар (салалар бойынша) (АРТА)

• 6В07132 – Болжамдық технологиялар және машиналық диагностика (жаңа мамандықтар атласына сәйкес инновациялық білім беру бағдарламасы)

Магистратура:

• 7М07111 – Машиналар және жабдықтардың сандық инженериясы (магистратура) (ASIIN);

Докторантура:

• 8D07110 – Машиналар және жабдықтардың сандық инженериясы (АРТА)

Мақсаттары:  

• меншіктің кез келген нысанындағы қоғамдық және ғылыми-зерттеу ұйымдарында өзінің кәсіби білімін, дағдылары мен қабілеттерін іске асыруға қабілетті технологиялық машиналар мен жабдықтар, инновациялық технологиялар саласында жан-жақты білімді, зияткерлік дамыған мамандарды даярлау;

• білім, ғылым және өндірісті интеграциялау мақсатында кафедраның профессор-оқытушылар құрамының ғылыми-зерттеу қызметінің өсуін қамтамасыз ету;

• инженерлік талдау мен жобалаудың практикалық дағдыларын дамыту, ғылыми зерттеулерді қою және жүргізу, оның ішінде білім алушылардың болашақ инженердің жеке басының сапасы ретінде кәсіби бағыттылығын қалыптастыру;

• жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімі бар кадрларды даярлаудың үш деңгейлі моделін жетілдіру: қазіргі заманғы білім беру технологияларын енгізу және кафедраның профессор – оқытушылар құрамының оқу – әдістемелік қызметін тұрақты жетілдіру негізінде тұтынушылардың талаптарына жауап беретін бакалавриат-магистратура-докторантура.

Міндеттері:

• Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру жүйесі бойынша білім беру бағдарламаларының талаптарын оқу үрдісінде практикалық іске асыру;

• оқу процесіне студенттердің дербестігі мен шығармашылық ойлауын дамытуға ықпал ететін инновациялық технологияларды, оқытудың перспективалық әдістерін енгізу;

• Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ түлектерін даярлауға қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес студенттерді оқыту және қажетті білімді игеру сапасына профессор-оқытушылар құрамының жауапкершілік деңгейін арттыру;

• ғылыми мәселелерді шешуде студенттердің шығармашылық ойлауы мен дербестігін қалыптастыру және жетілдіру, оқыту кезінде алған білімдерін тереңдету және бекіту;

• оқу топтарында салауатты моральдық-адамгершілік атмосфераны, достық пен ынтымақтастықты қалыптастыру;

• білім беру және кадрлар даярлау саласындағы халықаралық қызметке қатысу;

• қазіргі заманғы өнекәсіпті қалыптастыру және қызметті жоғары деңгейде ұйымдастыру үшін жеткілікті жеке қасиеттердің, жалпы мәдени және кәсіби құзыреттіліктердің белгілі жиынтығын қалыптастыру;

Миссия және стратегия

Миссиясы:

Технологиялық машиналар мен жабдықтар саласында зияткерлік, жалпы мәдени және кәсіби құзыреттілігі жоғары деңгейдегі бәсекеге қабілетті, білікті мамандарды даярлау. Алдыңғы қатарлы білім беру технологияларын қолдана отырып, теорияларды заманауи тәжірибемен байланыстыру

Стратегиясы:

 "Технологиялық машиналар және жабдықтар" кафедрасының Даму стратегиясы Қ. И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық зерттеу университетінің 2022-2026 жылдарға арналған даму стратегиясымен және көзқарасымен байланысты.

Технологиялық машиналар мен жабдықтарды, оның ішінде тау-кен металлургия және мұнай-газ салаларында мамандар даярлау сапасын арттыру мақсатында білім беру және ғылыми қызметті жетілдіру.

Кафедраның ғылыми-зерттеу қызметі

Кафедраның ПОҚ ҒЗЖ бойынша бірқатар бағыттарды жүзеге асырады:

• кафедралық және жеке тақырыптар шеңберінде ҒЗЖ зерттеулерін орындау;
• гранттық, бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру жөніндегі жобаларды іске асыру;
• әртүрлі деңгейдегі ғылыми конференцияларға, семинарларға, біліктілікті арттыру курстарына және т. б. қатысу.

Қазіргі таңда кафедрада жалпы сомасы - 1 235 300 432 теңгеге ғылыми – зерттеу жұмыстары жүргізілуде:

• 2023-2024 жылдарға арналған ғылыми, ғылыми-техникалық бағдарламалар бойынша бағдарламалық-нысаналы қаржыландыру шеңберінде жалпы сомасы 400,0 млн. теңгеге 1 жоба орындалуда;
• 2023-2026 жылдарға арналған "Жас Ғалым" гранттық қаржыландыру шеңберінде-жалпы сомасы 83 миллион теңгеге 3 жоба;
• ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыру шеңберінде жалпы сомасы – 649,82 млн. теңгеге 2 жоба орындалуда;
• ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық бағдарламаларды гранттық қаржыландыру шеңберінде жалпы сомасы 102 млн тенгеге 1 жоба.

Кафедра қызметкерлері 2024-2026 жылдар кезеңінде гранттық қаржыландыру конкурсына 6 жоба, ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет нәтижелерін коммерцияландыруға – 5 жоба тапсырды.

Мемлекеттік бюджеттік ҒЗЖ-дан басқа, кафедра ПОҚ студенттерді, әсіресе магистранттар мен докторанттарды тарта отырып, бастамашыл тақырыптармен айналысады, оларда диссертация тақырыптары мемлекеттік бюджет, шаруашылық келісім-шарт немесе бастамашыл тақырыптармен байланысты.

Ғылыми зерттеулердің нәтижелері әртүрлі ғылыми журналдарда, соның ішінде Q1 және Q2 квартилі және ғылыми немесе ғылыми-техникалық қызметтің нәтижелері бар Scopus базаларында индекстелген рейтингтік журналдарда жарияланады, сондай-ақ ғылыми-практикалық конференцияларға қатысады.

Инфрақұрылым

"Технологиялық машиналар және жабдықтар" кафедрасында:

• "Машиналарды пайдалану және өндірістік кешендерді автоматтандыру" аккредиттелген зертханасы;
• VR технологиясын қолданатын 3 сандық зертхана;
• «Автокөлік құралдарын жөндеу және қызмет көрсету» виртуалды зертханасы Porsche Centre Almaty ЖШС-мен бірлесіп 2022 жылы ашылды. Зертхана 15 дана VR көзілдірікпен және бағдарламалық жасақтамамен жабдықталған. Аталған зертханада студенттер ІЖҚ бар автокөлік құралдарын жинау және жөндеу бойынша виртуалды ортада практикалық сабақтарды орындайды.
• «Электр доғалы пісіру техникасы мен технологиясы» виртуалды зертханасы. Зертхана 15 дана VR көзілдірікпен жабдықталған, Аталған зертханада студенттер қорғаныш газдары ортасында қолмен және жартылай автоматты дәнекерлеу бойынша виртуалды ортада практикалық сабақтарды орындайды.

Н.К.Давильбеков атындағы сандық зертхана, зертхана саны 15 дана VR көзілдіріктермен жабдықталған, Аталған зертханада студенттер электромобильдер мен аккумуляторлық батареяларды құрастыру және жөндеу бойынша виртуалды ортада практикалық сабақтарды орындайды.

• «Технологиялық машиналарды монтаждау және жөндеу» виртуалды зертханасы. Зертхана 15 дана VR көзілдірікпен жабдықталған, Аталған зертханада студенттер ауыр машина жасаудың технологиялық жабдықтарын құрастыру және монтаждау бойынша виртуалды ортада практикалық сабақтарды орындайды.
• WEG компаниясының зертханасы озық технологияларды енгізу үшін тұғырнама ұсынып қана қоймай, практикалық тәжірибе алуға және өз білімдерін кеңейтуге ұмтылатын студенттер үшін құнды ресурс қызметін атқарады. Бұл зертхананың ашылуы университет үшін ғана емес, бүкіл энергетика саласы үшін маңызды оқиға болып табылады. Ол электр жетекті жүйелерге алдын ала қызмет көрсету технологиялары саласында елеулі прогресті уәде етеді, бұл өз кезегінде энергетикалық шешімдердің тиімділігі мен сенімділігінде елеулі жақсартуларға алып келуі мүмкін;
• «Borusan Cat Қазақстан» -мен бірлесе отырып, «Borusan Cat Қазақстан» аудиториясы/auditorium ашылды, аудиторияда Caterpillar компоненттері бар демонстрациялық стеллаждар, тау-кен техникасының модельдік қатарын бейнелейтін стендтер, сондай-ақ интерактивті панель бар, ол арқылы білім алушыларға машина жүйелерінің жұмысын көрсетуге болады және әр түрлі тапсырмаларды орындау;
• оқу полигоны;
• инженерлік-техникалық кадрларды даярлауды дамыту мақсатында «Orionica» ЖШС компьютерлік сыныбын толық жарақтандырды;
• оқу-өндірістік шеберханалар.

Аудитория мен зертхананың оқу алаңдары қолданыстағы санитарлық нормалар мен ережелердің талаптарына сәйкес келеді.

Әрбір зертхана құжатталған, еңбекті қорғау және электр - өрт қауіпсіздігі бойынша нұсқаулықтары бар.

Кафедра жанынан полимербетоннан бұйымдар жасау бойынша шағын өндіріс ұйымдастырылды.

techmash@satbayev.university