Қоғамдық пәндер кафедрасы

Қоғамдық пәндер кафедрасы – университет алғаш құрылған кезден бастап жұмыс істеп келе жатқан тарихы бай, тағылымы терең, биік белестерді бағындырып келе жатқан үлкен ұжым.

Қоғамдық пәндер кафедрасының тарихы 1934 жылы Қазақ тау-кен металлургия институты ашылған кезден басталады. Философия кафедрасының бірінші меңгерушісі профессор К.Б.Бейсенбиев болды. 1964 жылдан 1995 жылға дейін кафедраға академик Д.К.Кішібеков басшылық жасады. 1996-2001 жылдары кафедраға профессор Ұ.Е.Сыдықов жетекшілік жасады.

Университет тарихындағы кафедра меңгерушілері арасында тарих ғылымдарының докторы, профессор Ахмет Ержанұлы Ержановтың есімі айрықша орын алады. Халқымыздың тарихына, мәдениетіне қатысты Швеция, Чехословакия, Украина, Түркия елдерінде дәрістер оқып, отандық тарихты шетелдерге танытуда үлкен еңбек сіңірді. Ол талантты жастарды ғылымға тартып, өзінің жетекшілігімен 3 ғылым докторы мен 18 ғылым кандидатын сәтті қорғатып шығарды. Олар республикамыздың әр аймағында әр салада табысты еңбек етіп, еліміздегі тарих ғылымының дамуына қомақты үлестерін қосып келеді.

Көрнекті педагог-ғалымды мәңгілік есте сақтау мақсатында Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың «Қазақстан тарихы» оқу-әдістемелік кабинетіне профессор А.Е.Ержановтың есімі берілді.

Кафедраның өсіп-өркендеуіне ерекше үлес қосқан тұлғалардың бірі ҚР ҰҒА академигі, философ-ғалым Досмұхамед Кішібекұлы Кішібеков еді. Досмұхамед Кішібекұлы 1964 жылдан бастап соңғы жылдарға дейін кафедрада ұстаздық қызметін абыроймен атқарды. Бұл еңбек жолының 32 жылында философия кафедрасының меңгерушісі болды. Ол қоғамдық ғылымдар мәселелері жөнінде 600-ден астам басылым жариялады, соның ішінде ондаған оқулықтар, оқу құралдары және монографиялар бар. Досмұхамед Кішібекұлы көп жылдар университет партия комитетінің хатшысы қызметін атқарып, 20 жылдай осы университетте шығып тұрған «За инженерные кадры» газетінің бас редакторы болды. Ғұлама ғалымның құрметіне Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТУ-дың «Философия» оқу-әдістемелік кабинетіне академик Д.К.Кішібековтың есімі берілді.

Қоғамдық пәндер кафедрасының тарихында, кафедра меңгерушісінен бастап университет проректорына дейінгі көптеген басшылық қызметтерді абыроймен атқарған, Ұлықпан Есілханұлы Сыдықов есімін де ерекше атап өткен жөн. Ол 150-ден аса ғылыми және оқу-әдістемелік еңбектер жазды. Философия, саясаттану, әлеуметтану пәндері бойынша оқулықтардың авторы.

Ұлықпан Есілханұлы – 1967 жылы институт қабырғасында құрылған «Дос-Мұқасан» ансамблінің белді мүшесі және «Дос-Мұқасан» ансамблінің болмысын бейнелейтін бүкіл еліміздің жастарының сүйікті әніне айналған «Той жыры», «Қуанышым менің», «Бойжеткен», «Ғашықпын» әндерінің авторы.

Ірі ұйымдастырушы, педагог-ғалым, Қазақстан Республикасының мәдениет қайраткері Ұ.Е.Сыдықов бүгінде Қ.И. Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ-дың ректорының кеңесшісі және «Ақсақалдар алқасының» төрағасы болып абыройлы қызметін жалғастырып келеді. 2022 жылы сәуір айында университетте Ұлықпан Сыдықов атындағы шығармашылық орталық ашылды.

2001 жылдан бастап кафедраны профессорлар Г.Ж.Кенебаев, М.С.Машан, доцент Р.Н.Мәжиденовалар басқарған болса, 2004-2008 жылдары кафедраны с.ғ.д., профессор Л.Ю.Зайниева, 2008-2011 жылдары т.ғ.д., профессор К.К.Чатыбекова, 2011-2016 жылдары ф.ғ.д., профессор К.Қ.Бегалиновалар басқарды.

Кафедра республикадағы техникалық жоғары оқу орындарының арасында кафедра қоғамдық пәндерді оқытатын базалық әдістемелік орталық мәртебесін алды. Кафедра университеттегі оқу-әдістемелік және ғылыми жетекші құрылымдардың бірі болып табылды.

Қоғамдық Пәндер кафедрасының көптеген оқытушылары "ЖОО-ның үздік оқытушысы» атағының иегерлері, олардың қатарында                                       Г.М.Мендикулова, Р.М.Мажиденова, Л.Ю.Зайниева, К.К.Котошева бар. Сондай-ақ кафедраның профессор-оқытушылар құрамы Қазақстан Республикасының ғылым мен білім саласына қосқан үлесі үшін құрметті атақтармен және наградалармен марапатталған.    

Жылдар бойы ҒЗЖ бойынша келесідей ғылыми жобалар жүзеге асырылып отырды. Олар: «Әлемдік ақпараттық кеңістікке кіретін елдер контекстіндегі Қазақстан қоғамының әлеуметтік-рухани және саяси үдерістері»: Ғылыми кеңесшісі: Профессор Сыдықов У.Е.; «Техникалық колледж студенттерінің әлеуметтік-психологиялық сипаттамаларына мониторинг жүргізу»: Ғылыми кеңесшісі: Профессор Сыдықов У.Е.; «Қазақстанның қазіргі заман тарихы: тәуелсіз даму проблемалары». Ғылыми жетекшісі: Салқынбек Д.И.; «Қазақ этносының рухани тұтастығы»: Ғылыми жетекші – Котошева К.К.; «Қазақстан Республикасының тұрақты индустриалды-инновациялық дамуындағы ғылыми-техникалық білім берудің құндылық бағдарлары»:  Ғылыми жетекші: Мендібаев С.К.

Кафедраның негізгі миссиясы – бакалавриат және магистратура студенттері мен магистранттарын әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдар негіздеріне оқыту және тәрбиелеу; жоғары адамгершілік және патриоттық қасиеттерді, азаматтың белсенді өмірлік ұстанымын, елге, Қазақстан тарихы мен мәдениетіне деген сүйіспеншілік сезімін сапалы және озық технологиялар трансферті арқылы қалыптастыру.

Бүгінгі таңдағы «Қоғамдық пәндер» кафедрасының ұжымы кафедраның өзіне дейінгі бай мұрасын одан әрі абыройлы жалғастырып келеді. 2021 жылдың қыркүйек айынан бері кафедраны ф.ғ.к., қауым.профессор Қ.Т.Анасова басқаруда.

Кафедраның білім беру қызметі келесі бағыттар бойынша жүргізіледі:

«Қазақстан тарихы», «Философия», «Әлеуметтік-саяси білімдер» - бакалавриат деңгейінде, «Ғылым және философияның тарихы», «Жоғары мектеп педагогикасы», «Басқару психологиясы» - магистратура деңгейінде.

Профессор-оқытушылар құрамы – Қазақстан және шетелдік жоғары оқу орындарында үлкен тәжірибе мен ғылыми дәрежеге ие болған кәсіби мамандар. Кафедра оқытушылары академиялық процестің тиімділігі мен қазіргі заманның нарық талаптарына жауап беретін кейс-стади, брэйнсторминг, маппинг, іскерлік ойындар, геймефикация және т.б. сияқты жаңа және инновациялық технологияларды қолданады. Сын тұрғысынан ойлау және креативтілік Satbayev University студенттерінің оқу үдерісін бағалаудағы негізгі критериялардың бірі болып табылады.

Кафедраның ғылыми-педагогикалық жұмысына қомақты үлесін қосып келе жатқан республикалық және еуропалық тарихшылар қауымдастығына танымал тарихшы-ғалым, т.ғ.д., профессор Мендикулова Гульнара Малбағарқызы болып табылады. Ағылшын тілін жақсы меңгерген маман көптеген халықаралық ғылыми жобаларға, аспиранттар мен докторанттарға жетекшілік жасап, Отан тарихының «ақтаңдақ беттерін» толықтыруға септігін тигізіп келеді. Профессор Г. М. Мендикулова өзінің кәсіби жолында отандық ғылыми институттар мен университеттерде, сонымен қатар, арнайы шақыртулармен 1994 ж. Индиана университетінде (Блумингтон, АҚШ), 1997 ж. Оксфорд ислам зерттеу орталығында (Оксфорд, Ұлыбритания), 1999-2000 жж. Висконсин-Мэдисон университетінде (Мэдисон, АҚШ), 2013-2014 жж. Бостон университетінде (Бостон, АҚШ) жұмыс істеп мол тәжірибе жинақтаған. Қазірге кезеңде Сәтбаев университетінің Қоғамдық пәндер кафедрасында жинақталған мол тәжірибесімен бөлісуде.

Профессор Г.М.Мендикулова Қ.И.Сәтбаевтың 120 жылдық мерейтойы медалімен (2019 ж.), Қазақ хандығының 550 жылдық мерейтойы медалімен (2016 ж.), Шәкәрім мемлекеттік университеті мәдалімен (2011 ж.), «ҚР ғылымының дамуына сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісімен және басқа да көптеген мемлекеттік Құрмет грамоталар және алғыс хаттармен марапатталған. 

2018-2020 жылдары т.ғ.д., проф. Г.М. Мендикулованың басшылығымен "Мәңгілік ел" бағдарламасының ғылыми негіздері басым бағытындағы "Екінші дүниежүзілік соғыстағы қазақтар: шетелдік мұрағаттардан жаңа құжаттар" №АР05130249  ғылыми жоба бойынша жұмыс атқарылды. Ғылыми зерттеу қорытындысы бойынша 2 том жарық көрді: Екінші дүниежүзілік соғыстағы қазақтар: шетелдік мұрағаттардан алынған құжаттар: құжаттар жинағы. - Алматы: Satbayev University, 2020. ISBN 978-601-323-139-6. ISBN 978-601-323-139-9.

Қазіргі уақытта кафедраның Профессор-орқытушы құрамы келесі жобаларға қатысуда:

- проф. Мендикулова Г.М., PhD Оспанов Т.Т., PhD Сарыбаев М.С. Smus MOOC DAAD cultural and Natural Heritage in Kazakhstan: ways of Strengthening protection MOOC Open Access. Орындалу мерзімі 2023 жылдан бастап-2024 жылғы маусым.  Ғылыми жетекшісі – проф. Мендикулова Г.М.

- Профессор Мендикулова Г.М., жобаның орындаушысы “Global Center of Spatial Methods for Urban Sustainability” (GCSMUS) International project, which is based at the Technische Universität Berlin (TU Berlin) in Germany. The German Federal Ministry funds it for Economic Cooperation and Development (BMZ) via the program “Higher Education Excellence in Development Cooperation – exceed” of the “German Academic Exchange Service” (DAAD). SMUS Local representative. Project start January 2020-end December 2024;

- Салқынбек Д. И., жобаның орындаушысы, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің Ғылыми гранттық жобасы (2021-2023жж.). ИРН № АР09259247 тақырыбы: "XVII Қазақстан тарихы бойынша картографиялық материалдардың жиынтық каталогын дайындау-ХХІ ғасырдың басы."Орындалу мерзімі 2021 жылдан бастап-2023 жылғы желтоқсан;

- Салқынбек Д.И., жобаның орындаушысы, Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі Ғылым комитетінің Ғылыми-гранттық жобасы. ИРН № АР09259623 тақырыбы: "Атырау облысының тарихы Ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейін" орындалу мерзімі 2021 ж.- желтоқсан 2023 ж.;

- Н.М. Зыкова, жеткізілетін нәтижелерге (AP 14871548) арналған "Agile-технологиялар" идеялары мен қағидаттары негізінде Қазақстан жағдайлары үшін шағын және орта бизнесті ұйымдастыру даму портфелін басқарудың өнімді модельдерін әзірлеу. Орындалу мерзімі 2022 жылдан бастап-2024 жылғы желтоқсан .

Қазіргі кезде Қоғамдық пәндер кафедрасы шетелдік ғылыми-зерттеу орталықтарымен және институттарымен тығыз байланыста: Кембридж Университеті (Ұлыбритания), FMHS, Париж (Франция), Торонто Университеті (Канада), CEEMAN (АҚШ), Европалық Университет (Мажарстан), Чоннам Ұлттық Университеті (Оңтүстік Корея), Анкара университеті (Түркия) және т.б.

Кафедраның профессорлары импакт-фактор (Web of Science, Scopus, Thomson Reuters) журналдарында ғылыми еңбектерін белсенді түрде жариялап отырады:

1. Проф. Нуржанова А.М. Research and problems of medieval manuscripts in the persian language in kazakhstan digitalization, cataloging work, European Journal of Science and Theology, October 2023, Vol.19, No.5, 25-37, Q1.

2. The Nature of the Development of the Cities of Semirechensk and Syrdarya Regions. Bylye Gody, 2023, 18(1), p.503–510, https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=58165464000, Q1.

3. PhD Сарыбаев М.C. "Gender Policy in Kazakhstan. Journal of International Women's StudiesТом 24, 1May 2022. 25 - https://vc.bridgew.edu/jiws/vol24/iss1/25/ (4-цит), Q3

4. PhD Оспанов Т.Т. "«Comparative analysis of moral and spiritual values in the philosophy of Confucius and I. Kant» Philosophy Today, https://www.scopus.com/authid/detail.uri?authorId=58076933100, Q2

Қоғамдық пәндер кафедрасы жыл сайын шетелдік ғалымдар мен сарапшылардың қатысуымен халықаралық және ғылыми-практикалық конференциялар мен дөңгелек үстелдер өткізеді: 2021 жылғы 17 қараша күні болған «Тәуелсіз Қазақстан: 30 жылдық сабақтар және даму перспективалары» атты халықаралық конференция; https://official.satbayev.university/ru/materialy-konferentsiy

2023 жылғы 10 қаңтар - академик Ұ.Е.Сыдықовтың 75 жылдығына арналған «Рухани әлем - ақпарат технология әлемі»  ғылыми-практикалық конференциясы.https://official.satbayev.university/upload/base/2023/04/Materialyi-respublikanskoy-nauchno-prakticheskoy-konferentsii-Syidyikova-U-E--obnov.pdf.

Кафедра оқытушылары псих.ғ.к. Зыкова Н.М. мен аға оқытушы Г.Б.Есбергенова 2023 жылдың 18-29 қыркүйегінде Тіркеуші Кеңсесінің оқу-әдістемелік бөлімі мен корпоративтік клиенттермен жұмыс жөніндегі бөліммен бірлесіп Satbayev University жас оқытушыларының біліктілігін арттыру курсын ұйымдастырды.  Курс көлемі 72 сағат, нәтижесінде сертификаттар берілді. https://satbayev.university/ru/news/nachalis-kursy-dlya-prepodavateley-na-temu-tekhnologii-professionalno-orientirovannogo-obucheniya-v-vysshey-shkole.

socialstud.dep@gmail.com