Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту кафедрасы

Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту кафедрасы (бұдан әрі-МжПҚБ) 2016 жылы "Түсті металдар металлургиясы" (1939 жылы құрылған) және "Асыл металдар металлургиясы және пайдалы қазбаларды байыту" (1963 жылы құрылған) атты 2 кафедралардың бірігуімен құрылды.

Кафедра тарихы

«Түсті металдар металлургиясы» (ТММ) кафедрасы қалыптасуының тарихи жолын 1939 жылдан – металлургия факультетінде түлектер дайындайтын екі кафедра ұйымдастырылған жылдан бастайды:

• Ауыр түсті металдар металлургиясы (АТММ);
• Түсті металдар электрометаллургиясы және физикалық химия (ТМжФХ).

Қайта ұйымдастырылған кафедралар металлургия факультетінің дамуының бастауында тұрды және "Түсті, асыл және сирек металдар металлургиясы" мамандығы бойынша инженер-металлургтарды даярлауды жүргізді.

40-жылдардың басында, соғыс жылдары және соғыс аяқталғаннан соң  металлургиялық бейіндегі шығарушы кафедраларда талантты ғалым-педагогтар мен зерттеушілердің өзегі қалыптасты: ҚазССР ҒА академиктері А.Л. Цефт, В. Д. Пономарев; ҚазССР ҒА корреспондент-мүшесі Х. К. Аветисян, В. В. Стендер.

АТММ кафедрасының ұйымдастырушысы және бірінші басшысы ғылым мен техниканың еңбек сіңірген қайраткері, техника ғылымдарының докторы, профессор Х. К. Аветисян (1939 – 1954) болды. Оның басшылығымен Қазақстан кен орындарының сульфидті және тотыққан кендерінен оқ пен снаряд өндіруге қажетті қорғасынды алудың тиімді пиро - және гидрометаллургиялық әдістері әзірленді. Сол жылдары көрнекті ғалымдар А.Л. Цефт, В. В. Стендер, В. Д. Пономарев және Карамуллин С. А., ал кейінірек ТМТ және АжЖТМ кафедрасының көрнекті ғалымдары И.А. Онаев, Г.М. Есіркегенов, В.С. Спитченко, Ж.С. Садыков, Е.С. Бугенов жұмыс істеді. 2002-2016 жылдары кафедраны техника ғылымдарының докторлары Ж.А. Алыбаев және Т.С. Даулетбаков басқарды.

Пайдалы қазбаларды байыту саласында мамандар даярлау 1963 жылдан бастап "Асыл металдар металлургиясы және пайдалы қазбаларды байыту" кафедрасында көрнекті ғалым - металлург Б. Н.Лебедевтің басшылығымен жүзеге асырылды. Кафедраның дамуына және жоғары білікті мамандарды даярлауға техника ғылымдарының докторы Райвич И.Д., сондай-ақ техника ғылымдарының кандидаттары Ревазашвили Б.И., Авдюков В.И., Сажин Ю.Г., Кошербаев К.Т., Досумов Ж.У., Телков Ш.А., Шаутенов М.Р. және де кафедраның басқа да қызметкерлері  үлкен үлес қосты.

Халықаралық байланыстар

«Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту» кафедрасы кең халықаралық байланыстарға ие. «МИСИС» Ұлттық технологиялық зерттеу университетімен және «Орал мемлекеттік тау-кен университеті» ФМББМ ЖБ (Екатеринбург қ., Ресей), «Томск политехникалық Ұлттық зерттеу университеті» ФМАБМ (Томск қ., Ресей) мемарандумдар жасалды. Гранттар бойынша жұмыстар Ресей, Украина, Израиль, Германия ғалымдарымен бірлесіп орындалады.

Докторанттар, магистранттар Вустер политехникалық институтының Металл өңдеу институтында (Вустер қ., АҚШ), Сүлейман Демирел атындағы университеттің инженерия факультетінде (Испарта қ., Түркия), Корольдік технологиялық университетте (Швеция), Рейн-Вестфал техникалық университетінде (Германия), Innovation and Technology Management Academy (Чехия), Силезия университетінде (Катовица қ., Польша), Химия-технологиялық және металлургия университетінде (София қ., Болгария), Мәскеу болат және қорытпалар институтында (Ресей), Орал мемлекеттік тау-кен университетінде (Екатеринбург қ., Ресей), Томск политехникалық университетінде (Томск қ., Ресей), Б.Н. Ельцин атындағы Орал федералды университетінде (Екатеринбург қ., Ресей), Г.И. Носов атындағы Магнитогорск мемлекеттік техникалық университетінде (Магнитогорск қ., Ресей) шетелдік тағылымдамалардан өтеді.

«Шақырылған шетелдік ғалым» бағдарламасы бойынша «Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту» кафедрасында соңғы үш жылда Индонезия мен Австриядан келген шетелдік ғалымдар дәріс оқыды:

• 2022 ж. желтоқсанда: Didik Nurhadiyanto – Джокьякарта Мемлекеттік университетінің профессоры, техника ғылымдарының докторы (Индонезия);
• 2022 ж. желтоқсанда: Isti Yunita – Джокьякарта Мемлекеттік университетінің профессоры қауымдастырылған профессоры, PhD докторы (Индонезия);
• 2023 ж. желтоқсанда: Qamar Abbas – Грац технологиялық университетінің  қауымдастырылған профессоры, PhD докторы (Австрия)

Кафедраның миссиясы: "Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту" кафедрасының миссиясы білім беру және технологиялар трансферті, Қазақстан Республикасының тау-кен байыту комбинаттары мен металлургиялық өндірістерінің инновациялық дамуын қамтамасыз етуге қабілетті кадрларды даярлау және қайта даярлау болып табылады. Бұл миссияны іске асыру қоғамның ағымдағы қажеттіліктеріне сәйкес қазіргі заманғы технологияларды, ғылыми-педагогикалық және зерттеу қызметінің дағдыларын меңгерген құзыретті, әлеуметтік жауапты, жоғары білімді, бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау болып табылады. МиПҚБ кафедрасы пайдалы қазбаларды байыту және металлургия саласында жаңа білімді генерациялауға және таратуға, өндіріс үрдісінде озық технологияларды әзірлеуге және енгізуге арналған болып табылады.

Кафедраның стратегиясы: "Металлургия және пайдалы қазбаларды байыту" кафедрасының стратегиясы металлургия және пайдалы қазбаларды байыту саласындағы елдегі ең үздік оқу-әдістемелік, ғылыми-зерттеу, консультациялық орталықтың беделін алу және қолдау болып табылады.

Кафедраның мақсаты: МжПҚБ кафедрасының мақсаты тау-кен металлургия кешені, ғылыми-зерттеу және жобалау мекемелері, колледждер мен жоғары оқу орындары үшін оқуды бітіргеннен кейін бірден өндірістік циклге қосылуға дайын сұранысқа ие және жоғары білікті кадрларды даярлау және шығару болып табылады.

Мақсатқа жетудің міндеттері:

1. Еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес келетін жоғары білікті мамандарды даярлау;

2. Бәсекеге қабілетті білім беру бағдарламаларын әзірлеу;

3. Кафедраның ғылыми қызметін жетілдіру, ғылыми зерттеулер нәтижелерін коммерцияландыру және ғылыми және инновациялық қызмет инфрақұрылымын жаңғырту.

Тікелей нәтижелерге қол жеткізуге арналған іс-шаралар:

- жоғары технологиялық және ғылымды қажетсінетін өндірістер құру үшін металлургия және пайдалы қазбаларды байыту саласында ғылыми зерттеулер жүргізу;

- жоғары импакт-факторлы ғылыми журналдарда мақалалар жариялау бойынша кафедра профессорлық-оқытушылық құрамының белсенділігін жандандыру;

-бизнес-құрылымдарды ғылыми зерттеулерді қаржыландыруға тарту, инновациялық жобаларды өндіріске енгізу;

- ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүзеге асыруға студенттерді, магистранттарды және докторанттарды тарту;

- бірлескен зерттеулер және біліктілікті арттыру курстары шеңберінде профессорлық-оқытушылық құрамын, магистранттар мен докторанттардың ғылыми тағылымдамадан өтуін қамтамасыз ету;

- "Металлургия" және "Пайдалы қазбаларды байыту" бағыттары бойынша ғылыми мектеп қалыптастыру, сондай-ақ іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулерді жүргізу;  

- кафедрадағы ғылыми-зерттеу үдерісін және кафедрадағы инновациялық қызметті жетілдіру;

- жұмыс берушілердің қажеттіліктерін, түлектердің алған білім сапасына қанағаттануын бақылау және талдау;

­­­- отандық және шетелдік басылымдарда кафедраның профессорлық-оқытушылық құрамы еңбектерінің дәйексөздерін алынған нәтижелерді қорыта отырып қадағалау және әр қызметкер үшін жеке-жеке тенденцияны анықтау.

metallurgyminprocess@satbayev.university