Жақсылықова Күләй Баймендіқызы
Білім беру ғылымдарының докторы
Профессор
Жобаларды басқару институты
Қазақ және орыс тілдері кафедрасы
Email: k.zhaxylikova@satbayev.university
Кәсіби өмірбаяны
Жақсылықова Күләй Баймендиновна, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, «Жоғары оқу орнының үздік оқытушысы» мемлекеттік грантының және «ҚР жетекші ғалымы» Мемлекеттік ғылыми стипендиясының иегері.
Жақсылықова К.Б. КСРО-ның 50 жылдығы атындағы Қостанай педагогикалық институтының филология факультетін бітірді. 1986-1989 жылдары сол жерде оқытушы болып жұмыс істеді. 1989-1991 жылдары Абай атындағы ҚазҰПУ жанындағы Қазіргі қазақ тілі кафедрасының күндізгі аспирантурасында оқыды. 1992 жылы «Қазақ тілінің тілдік материалдарын ғылыми тұрғыда сұрыптау және ұйымдастыру» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады.
1993-1996 жылдары А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университетінің «Қазақ филологиясы» кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарды. 1994 жылы ҚР ЖАК доцент атағы берілді.
2001 жылы күндізгі докторантураны бітіріп, «Қазақ тілін модульдік оқытудың ғылыми-теориялық негіздері» тақырыбында докторлық диссертациясын сәтті қорғады. 2008 жылы ҚР ЖАК профессоры атағы берілді.
1998-2004 жылдары Абай атындағы ҚазҰПУ «Қазіргі қазақ тілі және оқыту әдістемесі» кафедрасының доценті. 2004 жылдың сәуір айынан 2008 жылдың қыркүйек айына дейін Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ «Қазақ тілі» кафедрасының меңгерушісі, 2008 жылдан осы күнге дейін «Қазақ және орыс тілдері» кафедрасының профессоры.
К. Жақсылықованың ғылыми-педагогикалық қызметінің жалпы өтілі 30 жыл. Осы жылдар ішінде ол республика үшін жоғары білікті инженерлік кадрларды дайындауда өз үлесін қосты. Профессор К. Жақсылықова қазақ тілін оқыту әдістемесі бойынша ғылым кандидаттары мен магистрлерді дайындады,инновациялық технологиялар негізінде қазақ тілін кәсіби бағдарлы оқыту саласында ғылыми мектеп құрылды.
Ғылыми, педагогикалық және ұйымдастыру қызметі саласындағы еңбегі үшін Күләй Жақсылықова бірнеше рет ҚР БжҒМ, Сәтбаев университетінің Құрмет грамоталарымен, «Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» төсбелгісімен марапатталды.
Білімі
Жоғары. Филология. КСРО-ның 50 жылдығы атындағы Қостанай педагогикалық институты, 1983
Аспирантура. (Қазақ тілін оқыту теориясы мен әдістемесі) Казахский национальный педагогический университет имени Абая, 1991
Докторантура. (Қазақ тілін оқыту теориясы мен әдістемесі) Казахский национальный педагогический университет имени Абая, 1998
Ғылыми жобалар
Жақсылықова Күләй – қазақ тілінің теориясы мен әдістемесі саласындағы көрнекті ғалым, лексикография, терминография, когнитивті лингвистика және педагогикалық психологияға ғылыми қызығушылық танытады. Оның жеке басшылығымен әр жылдары жүргізілген жобалар бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстары Қазақстан Республикасының инновациялық дамуы үшін аса өзектілігімен мен маңыздылығымен сипатталады.
ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің Тіл комитеті сұранысымен «Мемлекеттік тілді және Қазақстан халықтары тілдерін дамытуға арналған ақпараттық жүйелерді дайындау» 024 республикалық бюджеттік бағдарламасын жүзеге асыру аясында орындалған «Мемлекеттік тілді техникалық сала мамандарына қашықтан үйрету мультимедиалық кешенін дайындау(мұнай-газ, құрылыс және сәулет, ақпараттық жүйелер)» жобасының ғылыми жетекшісі(2006-2008жж.). «Мемлекеттік тілді техникалық сала мамандарына қашықтан үйрету мультимедиалық кешенін дайындау және жетілдіру (геология, таукен ісі, машинажасау, металлургия)» жобасының ғылыми жетекшісі(2009-2011жж.).
Соңғы бес жыл ішінде оның басшылығымен әртүрлі жобалар орындалды, солардың бірі – 2015-2017 жылдарға арналған 102 «Ғылыми зерттеулерді гранттық қаржыландыру» республикалық бюджеттік бағдарлама аясында «Елдің зияткерлік әлеуеті» басымдығы бойынша орындалған 2191/ГҚ4 «Терминологиялық қазақ-ағылшын-орыс-түрік-қытай гидрогеология және геоэкология сөздігін дайындау» жобасы.
Қазіргі уақытта 2018-2020 жж. арналған «Ғылыми зерттеулерді гранттық қаржыландыру» бюджеттік бағдарламасы аясындағы «Мәңгілік Ел» (XXI ғасырдың білімі, гуманитарлық ғылымдар саласындағы іргелі және қолданбалы зерттеулер) басым бағытының «Геология, геодезия, география бойынша арнаулы лексикадағы инновациялар: біріздендіру және лексикографиялау» тақырыбындағы жобада жетекші ғылыми қызметкер ретінде орындаушы (ғыл.жетекші, ассист. проф. Удербаев А.Ж.).
2017 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Ұлттық Комиссиясы жанындағы Әдістемелік және терминологиялық топтың мүшесі ретінде «Қазақ әліпбиін латын жазуына кезеңмен көшірудің мемлекеттік бағдарламасын» жүзеге асыру бойынша ғылыми-зерттеу және тәжірибелік жұмыстарға тікелей қатысады.
Жарияланымдар
Қ. Жақсылықованың ғылыми зерттеулерінің негізгі нәтижелері үнемі республикалық басылымдарда, сондай-ақ жақын және алыс шетел басылымдарында жарияланады, монографияларда, ғылыми есептерде көрсетілген, авторлық куәліктері бар. Оның ішінде:монография, оқулықтар, электрондық оқулықтар, терминологиялық сөздіктер және мемлекеттік тілді оқытудың заманауи әдістемесінің өзекті мәселелері бойынша оқу құралдары, республиканың жоғары оқу орындарының оқу үрдісінде белсенді қолданылатын типтік және оқу бағдарламалары бар.
Сөздік:
1.Мұнай өңдеу және мұнай-газ химиясы салаларының қазақша-орысша, орысша-қазақша терминологиялық сөздігі ( ҚР «ҚазМұнайГаз» ҰК АҚ тапсырысы бойынша дайындалған) - Алматы «Сардар», 2024.- 912 б.- ISBN987-601-323-424-3. - Байбатша Ә.Б., Үдербаев А.Ж., Әбдиев Қ.Ж., Жаксыликова К.Б., Садықов Б.Б., Жөнкешов Б.С., Молдабеков М.С., Насибуллин Б.М.
Scopus және Web of Science ақпараттық базасына енетін халықаралық сараптамалық ғылыми журналдардағы жарияланымдар:
1.On philosophical and other issues in foreign language education. - Assanova, A., Uzakbayeva, S., Abeltayeva, J., Zhaxylikova, K. & Ibraeva, G. - XLinguae 16(3), 109-116.- DOI: 10.18355/XL.2023.16.03.11; Part of ISSN: 2453711X13378384. http://www.scopus.com/inward/record.url?eid=2-s2.0-5165882023&partnerID=MN8TOARS
2.Enhancing students' pedagogical potential with practice-oriented courses in teacher education universities.– Ybyraimzhanov,K., Zhaxylikova, K., Koishibaev, M., Omurzakova, А., Ayapbergenova, G. - Journal of Education and e-Learning Research Vol. 10, No. 3, 585-594, 2023.- ISSN(E) 2410-9991 / ISSN(P) 2518-0169; DOI: 10.20448/jeelr.v10i3.4988
3. The Effect of Using Artificial Intelligence and Digital Learning Tools based on Project-Based Learning Approach in Foreign Language Teaching on Students' Success and Motivation.- A.Azamatova, N.Bekeyeva, K.Zhaxylikova, A.Sarbassova, N.Ilyassova. - International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, - 2023, Vol. 11, No. 6, P.1458-1475 https: // doi.org/ 10.46328/ijemst.3712.; https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/ WOS:001097398800006
4. Investigation of future teachers’ digital literacy and technology use skills.- Nurzhanova, S., Stambekova, A., Zhaxylikova, K., Tatarinova, G., Aitenova, E., & Zhumabayeva, Z. (2024). International Journal of Education in Mathematics, Science, and Technology (IJEMST), 2024, Vol. 12, No. 2, 387-405. https://doi.org/10.46328/ijemst.3826; https://www.webofscience.com/wos/woscc/full-record/WOS:001178969900005
ККСОН тізіміндегі журналдарындағы жарияланымдар:
1.Қазақ тілін қарапайым деңгей студенттеріне оқытуда жиілік сөздікке негізделген жаттығуларды ұсыну жолдары. – Карбозова Б.Д., Ускенбаева Р.М авторлық бірлестікте. - Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті «Хабаршысы-Известия» ғылыми журналының «Педагогика ғылымдары» сериясы - 1(72) 2024. – стр. 364-381- Алматы «Полилингва» баспасы 2023. ISSN 2412-2149 (Print) ISSN 2710-3269 (Оnline). https:// doi.org/ 10.48371/ PEDS.2024.72.1.025 ; https://bulletin-pedagogical.ablaikhan.kz/ index.php/j1/article/view/1120/477
2.Ценностно-смысловые ориентиры в профессиональном образовании студентов гуманитарного педагогического направления. - Вестник “ КазУМОиМЯ имени Абылай хана”, серия “Педагогические науки” - 2 (69) 2023. – стр. 43-55. ISSN 2412-2149 (Print) ISSN 2710-3269 (Оnline); DOI: https://doi.org/10.48371/PEDS.2023.69.2.003; https://bulletin-pedagogical. ablaikhan.kz/index.php/j1/article/view/811 (в соавторстве с Утегенова Б.М., Серикбаева У.Б., Ержанова Ж.Б.)
3. Геодезия терминдерінің аббревиация тәсілі арқылы жасалуы -Торайгыров Университет «Хабаршысы», филология сериясы. - ISSN 1811-1823- № 4 -133-145 б Павлодар, 2020. http://rmebrk.kz/journals/6024/21759.pdf https://doi.org/10.48081/HVVO5074. (А.Ж.Удербаевпен авторлық бірлестікте).
4.Екітілді геология, геодезия және география сөздіктеріндегі жаңа терминдердің сипаты // Қ.И.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ Хабаршысы.- ISSN - № 6 (2020)- 450-457 бб. (А.Ж.Удербаевпен авторлық бірлестікте).
5.About formation of geodesic terms by abbreviations. А.Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының «Тілтаным» журналы. - 2020. №2.- 35-41бб. (А.Ж.Удербаевпен авторлық бірлестікте)
6.Екі тілді геология терминдерінің сөздігін түзудегі кейбір мәселелер // Институт языкознания им. А.Байтурсынова КН МОН РК, «Тілтаным» журналы. 2019. №4. ( А.Ж.Удербаев пен авторлық бірлестікте).
Алыс және жақын шетелде шыққан жарияланымдар:
1.Chremotonyms in kazakh mythologems . - Вызовы и тренды мировой лингвистики. - Сборник материалов Казанского международного лингвистического Cаммита. Казань, 16-20 ноябрь,2021 г. - C.107-120. (Uderbaev Almas, Uskenbaeva R.).2.Abbreviation as one of the methods for creating a lexical innovation of the kazakh language (in the field of geodesy) // International OECD Studies Conference on Transformative Educational Sciences held in March 19-21, 2020 in Ankara, Turkey. - All rights of this book belong to IKSAD Publishing House Authors are responsible both ethically and jurisdically Iksad Publications - 2020© Issued: 15.04.2020. -73-82. ISBN 978-625-7914-89-5. (Uderbaev Almas, Uskenbaeva R.).
3.Teaching languages to university students in the context of modernization of education. - 2 -ULUSLARARASI BEYDAĞI SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER KONGRESİ. Kongre Tam Metin Kitabı - S: 75-80. 10-12 Nisan 2020 / Malatya, Türkiye - ISBN: 978-605-7811-56-1. (Uderbaev Almas, Uskenbaeva R.)4.Хрематонимы в казахских мифологемах. -Диалектология. Этнолингвистика.Мифология. Ономастика.Этимология: материалы Международной научной конференции (Уфа, 1-4 ноября 2020). II том. – Уфа: Гилем, 2020. - C.369-378. В соавторстве А.Удербаев, Р.Ускенбаева.
5.Overcoming the language barrier due to culture awareness - 1th International sientific research and innovation congress.- Kazakhstan / Turkey Congress Book., 2021 -. co-authored. ISBN: 978-625-7636-11-7. -P.185-192. (Demeubekova K.K.).
6.Teaching the professional language of technical students in the context of modernization of education. - Congress Science Committee of «Al Farabi 1st International Congress on Social Sciences» for May 11-14, 2017 in Gaziantep, Turkey.- Р 1324-1330. ISBN – 978-605-9885-18-87.О лексико-семантическом способе образования новых терминов в области геологии. - «Сохранение и развитие родных языков в условиях многонационального государства: проблемы и перспективы» // Материалы IX Международной научно-практической конференция – Казанский Федеральный университет. Казань, Россия. 11-18 стр.- 2018. в соавторстве с А.Ж.Удербаевым.
8.Лексикографирование диалектной лексики в толковом словаре казахского языка. – Актуальные проблемы диалектологии языков народов России: Материалы XVIII Всероссийской научной конференции (с международным участием). Уфа: ИИЯЛ УФИЦ РАН, 2018. ISBN 978-5-91608-169-5/ Стр.110-116. в соавторстве.9. Integration of the cognitive and communicative approach in the practice of language education of students. – AD ALTA: Journal of Interdisciplinary Research. Special. ISSUE NO.: 08/01/IV. (2018, VOL. 8, ISSUE 1, SPECIAL ISSUE IV.) ISSN 1804-7890, ISSN 2464-6733 (ONLINE). Article in co-authorship.
10. Linguistic Problems as Means of Development of Intellectual and Communicative Skills of Law Students. –Journal of Current Science, Vol. 114, No. 3, ХХ March 2017. Article in co-authorship. Research articles. In the Scopus database.
11. Methodological Bases of Professional Competence Formation of the Future Specialists. – Journal of Engineering and Applied Sciences, 2017, 12: Page No.: 766-768. Article in co-authorship. ISSN: 1816-949X. In the Scopus database. DOI: 10.3923/jeasci.2017.766.768
12. Integration of the cognitive and communicative approach in the practice of language education of students. – AD ALTA: Journal of Interdisciplinary Research. Special. ISSUE NO.: 08/01/IV. (2018, VOL. 8, ISSUE 1, SPECIAL ISSUE IV.) ISSN 1804-7890, ISSN 2464-6733 (ONLINE). Article in co-authorship.
13. Linguistic Problems as Means of Development of Intellectual and Communicative Skills of Law Students. –Journal of Current Science, Vol. 114, No. 3, ХХ March 2017. Article in co-authorship. Research articles. In the Scopus database.
14. Methodological Bases of Professional Competence Formation of the Future Specialists. – Journal of Engineering and Applied Sciences, 2017, 12: Page No.: 766-768. Article in co-authorship. ISSN: 1816-949X. In the Scopus database. DOI: 10.3923/jeasci.2017.766.768
15.Лексикографирование диалектной лексики в толковом словаре казахского языка. – Актуальные проблемы диалектологии языков народов России: Материалы XVIII Всероссийской научной конференции (с международным участием). Уфа: ИИЯЛ УФИЦ РАН, 2018. ISBN 978-5-91608-169-5/ Стр.110-116. в соавторстве.
16.Integration of the cognitive and communicative approach in the practice of language education of students. – AD ALTA: Journal of Interdisciplinary Research. Special. ISSUE NO.: 08/01/IV. (2018, VOL. 8, ISSUE 1, SPECIAL ISSUE IV.) ISSN 1804-7890, ISSN 2464-6733 (ONLINE). Article in co-authorship.
17.Linguistic Problems as Means of Development of Intellectual and Communicative Skills of Law Students. –Journal of Current Science, Vol. 114, No. 3, ХХ March 2017. Article in co-authorship. Research articles. In the Scopus database.
18.Methodological Bases of Professional Competence Formation of the Future Specialists. – Journal of Engineering and Applied Sciences, 2017, 12: Page No.: 766-768. Article in co-authorship. ISSN: 1816-949X. In the Scopus database. DOI: 10.3923/jeasci.2017.766.768
Шетелде шыққан монография:
1.Theory and practice of professional-oriented communication enhancement. – «East West» Association for Advances Studies and Higher. Education GmbH. Vienna, 2016. – 128 p. Collective monograph.
| № | Мақаланың аты | Журнал аты | Бағыт | Жыл |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ТIЗIМI 1. Қазақ тілін қарапайым деңгей студенттеріне оқытуда жиілік сөздікке негізделген жаттығуларды ұсыну жолдары. | Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТУ хабаршысы. Педагогика ғылымдары сериясы | Педагогика ғылымдары | 2024 |
| 2 | Ценностно-смысловые ориентиры в профессиональном образовании студентов гуманитарного педагогического направления. | Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТУ хабаршысы. Педагогика ғылымдары сериясы | Педагогика ғылымдары | 2023 |
| 3 | Геодезия терминдерінің аббревиация тәсілі арқылы жасалуы | Вестник Павлодарского государственного университета им.С. Торайгырова. | Филологические науки | 2020 |
| 4 | Екітілді геология, геодезия және география сөздіктеріндегі жаңа терминдердің сипаты | Вестник Казахского национального технического университета им. К.И. Сатпаева. | Техникалық ғылымдармен технологиялар / Технические науки и технологии | 2020 |