AP19175411-катодты мыс өндірісінде электролиз процесін интенсивтендірудің кешенді технологиясын әзірлеу
Жобаның мақсаты:
Электр энергиясын тұтынуды арттыру себептерін болдырмау бойынша ұсынымдар әзірлеу арқылы үймелі шаймалау, сұйық экстракция және электролиз әдісімен катодты мыс өндірісінің өзіндік құнын төмендету мақсатында катодты мыс өндірісінде электролиз процестерін интенсивтендірудің кешенді технологиясын әзірлеу.
Өзектілігі:
Соңғы жылдары алынған электролиттік Мыстың сапасына қойылатын талаптар артып келеді, 2000 жылдары бұл мәселе дендритті түзілімдерді төмендету және катодты мыстың қорғасын құрамын төмендету мақсатында ток тығыздығын төмендетуге көшу арқылы шешілді. Қазіргі уақытта бірқатар шетелдік зауыттарда 230 А/м2 ток тығыздығына қол жеткізілді, ал Кипрдегі зауытта, Hellenic Copper Mines Ltd.ток тығыздығын 260 А/м2 дейін арттыру тәжірибелері жүргізілуде. Осындай жоғары ток тығыздығына қол жеткізу электролиз процесін жеделдету оңай емес, ол келесі жолмен шешіледі. Электр энергиясының аз шығынын сақтау және сурьма тұздарының қауіпті гидролизін болдырмау үшін бос күкірт қышқылының мөлшері 200-230 г/л дейін жоғарылайды.сонымен қатар, диффузиялық кинетика режиміне түспеу үшін ерітіндідегі мыс мөлшері 40-46 г/л дейін жеткізіледі, ерітіндінің температурасы 60-65°дейін көтеріледі.
Катодты мыс өндіретін бірқатар шетелдік зауыттарда мыс иондарының тұндыру процесін жеделдету мақсатында ток тығыздығын 190 а/м2-ден 260 А/м2-ге дейін арттырады, дендритті өсуді азайту мақсатында беттік белсенді заттардың әртүрлі комбинацияларының әсерін зерттейді. Әрине, электролиз процесі үшін көрсетілген қоспаларсыз жұмыс істеген дұрыс болар еді, бірақ токтың тығыздығы өте жоғары болған кезде сапаны бақылау үшін катодты мыс парақтарының бетін тегістеу үшін қосу керек.
Ғылыми жетекшісі: Есіркенов Мейірбек Ибрагимұлы
Жоба орындаушыларының сандық және сапалық құрамы: 2, ғылыми жетекші және ғылыми кеңесші
Нәтижелер: жобаның басталуы – 2023 ж
Іске асыру мерзімі: 2023-2025 жж
Университеттің ғылыми жобалары
- DP21681546 "Инновациялық ресурс үнемдейтін композиттік материалдарды пайдалана отырып, ауыл шаруашылығы дақылдарын суаруға арналған жаңбырлатқыш машиналардың жетегін жаңғырту"
- AP19177970 Фиброталшықтан жасалған сорғы бөлшегінің корпусын жасау кезінде технологиясын жетілдіру
- AP19674691 – Жоғары сапалы фосфор қышқылын өндіруге арналған математикалық модельдер мен процесті басқарудың интеллектуалды алгоритмдерін әзірлеу, зерттеу және өнеркәсіптік тестілеу
- ЖТН АР08857319 «Жылу сорғыларының жоғар ыөнімділігін қамтамасыз ету үшін тік ұңғымалы топырақтағы жылу алмастырғыштың жылу алмасу қасиеттерін жақсарту жолдарын зерттеу»
- AP19676743 Ерітінділердің теңгерімсіздігінің сұлбасын, геотехнологиялық полигонның жұмыс режимдерін есептеу әдістерін және жерасты шаймалаумен металлдарды тиімді өндіруге арналған геотехнологиялық ақпараттық жүйені жасау
- 757.МОН.ГФ.15.ИПС.1 Қазақстан Республикасының бәсекеге қабілеттілігін арттыру
- 757.МОН.ГФ.15.ИПС.2 «Қазақстан Республикасында қалалық агломерацияларды дамытудың әлеуметтік-экономикалық, экологиялық және сәулет-жоспарлау негіздері»
- AP0120РК00498 «Жаһандану және ұлттық бірегейлікті іздеу жағдайында бәсекеге қабілетті сәулет және қала құрылысы саласында Қазақстан үшін жоғары білікті кадрларды даярлау қағидаттары»
- ИРН: AP19679041 Металл және бетон конструкцияларының кернеулі күйін бақылау үшін талшықты-оптикалық деформация сенсорларын зерттеу және қолдану
- ИРН: AP14971907 «SDR және акустикалық қолтаңбаларды пайдалана отырып, күдікті дрондарды анықтау үшін жиілікке негізделген сенімді жүйені әзірлеу»
- ИРН: AP14971031 «Нақты уақытта ұшқышсыз ұшу аппараттарын анықтауға арналған бимодальды жүйені зерттеу және енгізу»
- ИРН: AP19679602 ««Жиілік ауысуы жоғары және жоғары кернеуді түрлендіру коэффициенті бар инверторы бар біріктірілген қос мақсатты мультикоптер платформасын әзірлеу»
- AP19675961 – Кванттық қасиеттерге негізделген негізгі тарату хаттамаларын әзірлеу және зерттеу
- AP 06851287 – Блоктық симметриялық шифрлау алгоритмін әзірлеу
- BR21882237-OT-23 Энергия және отын айналымы үшін перспективалық композициялық материалдарды әзірлеу және зерттеу
- AP14871210 ВТГР типті реакторлардың дисперсті ядролық отыны үшін материалдардағы гидрлеу және гелийдің морттану процестерінің әсерін зерттеу
- AP14972926 Литий-ионды аккумуляторлардың аноды ретінде пайдалану үшін жоғары кеуекті құрылымы бар литий легирленген материалдарды дайындау және зерттеу
- AP19679049 Тығыз дегенерацияланған плазманың термодинамикалық және радиациялық қасиеттері
- AR19679536 Магниттік шектеуі бар термоядролық реакторлардағы қашып кеткен электрондар тудыратын позитрондардың қасиеттерін зерттеу
- AR19676689 Экстремалды күйдегі плазманың динамикалық және электродинамикалық қасиеттері
- AP19679690 Микротолқынды сәулелену үшін радиожұтқыш материал ретінде пайдалану үшін көміртекті нанотүтіктер мен магнетит нанобөлшектері негізінде композициялық материалдарды әзірлеу
- AP19576899 Магнетит және 2D наноқұрылымдар негізінде композициялық материалдарды әзірлеу және оларды суды тазарту және тұзсыздандыру үшін пайдалану
- AP19174728 Фотовольтаика үшін CH3NH3SnI3 және CH3NH3PbI3 негізіндегі металлорганикалық перовскиттердің тиімділік шегін зерттеу
- AP13068313 Модульды жел энергетикалық қондырғының жаңа тік вертикальді осі қозғалмайтын конструкциясын әзірлеу
- AP19676107 Ванадий өндірісінің өндірістік қалдықтарын кешенді өңдеу технологиясын жасау
- AP13268858 «Асбест өндірісінің қалдықтарынан микродисперсті жоғары таза кремний оксиді мен металлургиялық кремнийді алу технологиясын зерттеу»
- ЖТН AR19680477 «Пиро- және гидрометаллургиялық процестерді пайдалана отырып, құрамында никель-кобальт бар кендерді өңдеудің кешенді технологиясын әзірлеу»
- AP19175411-катодты мыс өндірісінде электролиз процесін интенсивтендірудің кешенді технологиясын әзірлеу
- AP15473200 – Алдын ала жоғары температурада сульфидизациялау арқылы тотыққан кендерді өңдеу технологиясын әзірлеу
- AP14871587-Мыстың сұйық экстракциясы кезінде крад түзілуін төмендетудің кешенді технологиясын әзірлеу
- БНҚ ЖТН BR21881939 Тау-кен металлургия кешені үшін ресурс үнемдейтін энергия өндіруші технологияларды әзірлеу және инновациялық инжинирингтік орталық құру"
- BR11765599-OT-23 Қазақстан өңірлерінде табиғи суларды тазарту технологияларын әзірлеу және жетілдіру және ауыз судың сапасын жақсарту
- AP19178044 Әскери мақсаттағы құрылыс объектілерін салуға арналған құрылыс 3D принтерінің баспа бастиегін жобалау және әзірлеу
- ЖТН AP19679899 «Автобетонсорғы негізіндегі құрылыс 3Д принтерінің ауытқуларын компенсациялайтын және баспа бастиекті позициялайтын манипуляторды зерттеп жобалау»
- AP19679253 «Көпфункционалды мобильді металл 3д принтерді зерттеу және жобалау»
- «ҚазТрансОйл» АҚ мұнай құбыры бағыттары бойынша мұнай және мұнай қоспаларын тасымалдауда энергия үнемдеуді ғылыми-техникалық қамтамасыз ету
- AP09562886 «Өсімдіктердің өсуіне арналған N, N - диметилакриламид негізіндегі суды сіңіретін композициялық материалдарды жасау»
- AP09563188 «Мореналық-мұздық көлдердің жарылыс қаупінің критерийлерін ғылыми-әдістемелік негіздеу және олардың жарылуынан болатын ықтимал қауіп дәрежесін бағалау»
- AP09260644 "Бұршақ дақылдарының өнімділігін арттыру үшін полифункционалды мақсаттағы тиімді капсула құрамын жасау"
- AP09260842 «Қозғалатын поездардың поршеньдік әрекетінен болатын циркуляциялық ағындарды пайдалану негізінде Алматы метрополитенінде шаңды кетірудің инновациялық технологиясын зерттеу, әзірлеу және енгізу»
- AP09260105 "Уранды жерасты бактериялық шаймалау процесінің математикалық негіздері мен 3D имитациялық моделін әзірлеу"
- AP09259295 Жаңа минималды теориялардағы алгебралық және анықталатын тұйықталулар
- AP09260760 «Адаптивті құрылымы бар smart - материалдарды жасау үшін серпімді және механикалық берік полиамфолиттік гидрогельдерді синтездеу мен зерттеудің ғылыми негіздері»
- AP09261282 "Мұнай өндіруге арналған қарнақты ұңғымалық сорғы қондырғылары сорғыларының жұмыс ресурсын ұлғайту"
- AP09261035 "Тау-кен массивінің кернеулі-деформацияланған күйін диагностикалаудың және бүкіл кен орны бойынша деформациялық процестердің дамуын кеңістіктік-уақытша талдаудың жоғары тиімді жүйесін әзірлеу"
- AP09259637 "Тауар өнімдерін алу арқылы көмірді жағудан күлді кәдеге жарату үшін жоғары тиімді қалдықсыз технологияны әзірлеу".
- AP09259251 "Өндірісті қарқындату іс - шараларында микро және макро деңгейдегі өткізгіштіктің нашарлауын зерттеу"
- AP09260008 Мұнай өнеркәсібінің күрделі экологиялық мәселелерін шешуде энергия мен сутегінің баламалы көзі ретінде белсендірілген алюминий»
- AP09058620 «Қазақмыс корпорациясы" ЖШС кен орны үшін кешенді геодинамикалық мониторинг деректері негізінде Web-ГАЖ әзірлеу»
- AP09058297 "Бағалы компоненттерді кешенді алумен ыстықтай мырыштау қалдықтарын кәдеге жаратудың қалдықсыз жаңа технологиясын әзірлеу"
- AP09058000 «Табиғи және жасанды фотосинтездегі судың ажыратуына арналған катализаторлардың механизмін және сипаттарын зерттеу»
- AP09058419 Машиналық оқыту негізінде кеуек масштабында жыныстардың еру режимдерін ескере отырып, кеуекті ортаның сипаттамаларын болжау
- AP09058452 "Парафиннің жоғалуын болжау үшін PVT моделін жасау"
- AP08955550 "Қазақстан үшін Сәулет және қала құрылысы саласында жаһандану және ұлттық бірегейлікті іздеу жағдайында бәсекеге қабілетті жоғары білікті кадрлар даярлау қағидаттары"
- AP08957443 «Алматы қаласындағы ауыр металдармен ластанған топырақтарды фиторемедиациялау үшін гипераккумуляторлы өсімдіктерді таңдаудың ғылыми негіздемесі»
- AP19678995 – Ашық сөйлеудің өте қысқа ұзақтығы үшін терең нейрондық желілерді пайдалана отырып, дикторды тану әдісін құрастыру
- AP14869972 – Ұшқышсыз ұшу жүйелерін пайдалана отырып, ауыл шаруашылығының нақты мәселелерін шешу үшін компьютерлік көру және машиналық оқыту әдістерін әзірлеу және бейімдеу
- AP09259587 – Денсаулық сақтау жүйесінің деректерін көп критериалды талдау үшін интеллектуалды ГАЖ әдістері мен алгоритмдерін әзірлеу
- BR10965172 – Қазақстанның оңтүстігіндегі топырақтың тұздылығын және ауыл шаруашылығы алқаптарының тозуын сандық бағалау үшін ғарыштық мониторинг және ГАЖ
- ИРНАР19675226 – Өнімді өндірушіге/импорттаушыға интеллектуалды несие беру жүйесі
- AP08956439 «Құрғақ климаттық аймақтар үшін жаңа биополимерлік ылғал сорбенттерін пайдалана отырып, суды үнемдейтін инновациялық технологияларды әзірлеу»
- AP08052829 Тотыққан, құрамында мырыш, қорғасын бар қиын байытылатын кендерді және сульфидтік күйдірумен байытудың өнеркәсіптік өнімдерін кешенді өңдеудің гибридті технологиясын әзірлеу
- AP05133041 «Табиғи және техногендік минералдық шикізаттарды қиын өңдеуден алтын алудың цианиді жоқ технологиясын әзірлеу»
- AP08053222 Күрделі тау-кен және геологиялық жағдайларда ұңғымаларды бұрғылау тиімділігін арттыру үшін гидро-импульсті генераторды жаса
- AP08957241 «Полимер-металл көпқабатты нанокатализаторларды әзірлеу»
- AP08956794 «Автомобиль көлігінің маңызды бөліктері үшін наноқұрылымдық жабыны бар демпферлік қорытпалардың физика-механикалық қасиеттерін зерттеу»
- AP08856630 «Белсенді ақпаратты қорғау жүйелеріндегі кеңістіктік электромагниттік шудың сапасын бағалау»
- AP08855607 «Жоғары қататын және тұтқырлығы жоғары мұнай қоспаларын циклдік айдауды оңтайландырудың цифрлық технологиясы»
- AP08856141 "Терең оқыту және аэродинамикалық құрылымдарды құру үшін GPU-жеделдетілген есептеу негізінде топологиялық оңтайландыру әдісін әзірлеу"
- AP08856412 «ҰҰА пайдалана отырып, нақты ауыл шаруашылығы мәселелерін шешу үшін деректерді интеллектуалды өңдеу және ұшуды жоспарлау модельдерін әзірлеу»
- AP08856867 «НДФЗ жағдайында сары фосфорды тазартудың технологиялық процесін оңтайлы басқарудың интеллектуалды алгоритмдерін әзірлеу және сынау»
- AP08857522 «RoboMech класының параллельді манипуляторларын жасау»
- AP08857201 «Синтетикалық алмаздармен жәнежоғары беріктігі мен тер-көпірі бар композициялық алмаз-ды кескіштермен жабдықталған ұңғымаларды бұрғылауға арналған тиімділігі жоғары жы-нысты талқандайтын құралды әзірлеу»
- AP08856422 «Декольматациялық гидродинамикалық құрылғысы мен көп функциялы мақсаттағы химиялық реагенттерді бірге қолдана отырып, уран кендерін ұңғымалық өндіруді интенсификациялаудың ғылыми негіздерін әзірлеу»
- AP08857097 «Орталық Қазақстанның рудалық кенорындарын ауқымды игеру кезіндегі жер беті деформациялық процестерін кешенді мониторингтеу»
- АР08857087 Инновациялық тау-кен көлік жүйелерін енгізу және тік қабаттардың шекті жағдайы жағдайында терең карьерлерде кен өндіру қарқындылығын арттыру
- AP08855714 «Майда дисперсті минералды ұнтақты жүйе негізіндегі жылыуоқшаулағыш жабын»
- AP08856384 «ЖЭО мен металлургиялық кәсіпорындардан шығарылатын газдардан SO2 және CO2 қайта өңдеудің жаңа жоғары технологиялық технологиясын әзірлеу"
- AP08855521 «Ньютондық сұйық қозғалысының тұтқырлы пластикалық күйіне ауысуын зерттеу»
- AP08856173 «Сезімталдығы жоғары биосенсорларды құру үшін аз өлшемді жартылай өткізгіш материалдардың синтезі және қасиеттерін зерттеу»
- AP08856926 «Ұшу аппараттарының аэродинамикалық сипаттамаларын стационар емес сызықсыз бірөлшемді моменттік теңдеулер жүйесінің көмегімен анықтау»
- AP08857516 «Ауылшаруашылық химиясындағы металды иондық сұйықтықтар»
- AP08857034 «Аддитивті технологиямен жоғары сапалы бұйым жасауға, бағдарламалық басқарылатын газдинамикалық қондырғылы камераны және баспақтау қондырғының жаңа конструкциясын жасап шығару»
- AP08857319 «Жылу сорғыларының жоғары өнімділігін қамтамасыз ету үшін тік ұңғымалы топырақтағы жылу алмастырғыштың жылу алмасу қасиеттерін жақсарту жолдарын зерттеу»
- AP08857367 «Қазақстанда өндірілетін ортадан тепкіш сорғылардың энергиялық тиімділік және сенімділік көрсеткіштерін жақсартуды қамтамасыз ететін инновациялық технологиялар дайындау»